Als bioloog had ik altijd al interesse in al wat springt, vliegt, kruipt, zwemt, fladdert en zoemt. De laatste jaren is het plantenrijk mij bijzonder gaan boeien, zeker omdat een veelheid aan inheemse planten een weelde van diersoorten aantrekt. Toen we in 2020 naar ons plekje in de Condroz verhuisden, was onze tuin een strak gazon met een paar fruitbomen. Aan de westkant is de tuin omzoomd door een prachtig oud Ferraris beukenbos en achteraan grenst het aan een weiland met mooi verzicht.

Het ideale plantseizoen komt eraan! Bomen geven een enorme meerwaarde aan je tuin. Een boom is meer dan gewoon één plant, het is als het ware een mini-ecosysteem op zich. Bomen geven onderdak, voeding en nestgelegenheid aan tal van diersoorten. Vogels nestelen in hun kruin, uilen, eekhoorns en vleermuizen schuilen in stamholtes. Tal van insecten eten bladeren en leggen hun eitjes op het blad, een takje of onder de schors. Een boom is vaak begroeid met korstmossen en ondergronds omringt een schimmelnetwerk de wortels.

De dagen beginnen te korten, de temperatuur zakt, de winterkleren komen uit de kast, de meeste planten zijn nu uitgebloeid en de bladeren aan de bomen verkleuren en de eerste beginnen te vallen …… De herfst staat aan de voordeur. Velen hebben dan zin om in de tuin te gaan opruimen, snoeien, enz… Deze blog geeft je een inzicht in hoe je je tuin winterklaar kan maken en tegelijkertijd rekening kan houden met de biodiversiteit, het bodemleven en zelfs de planten een boost kan geven.

Een tuin om te genieten, te smullen, te kuieren, te eten, te tuinieren, te lezen en spelen …. Het kan allemaal. Hou je van een strakke of weelderige tuin of net een combinatie van beide? Steek je graag zelf de handen uit de mouwen of ontvang je liever vrienden voor een BBQ of lig je liever in de hangmat?

Als je zoals bij ons een moeilijke bodem hebt, een ondiepe bodem met veel stenen of een zandige bodem met weinig humuslaag waar planten moeilijk in wortelen of gedijen, is er een creatieve oplossing om toch vruchtbare grond te creëren. Deze aanpak noemt lasagne tuinieren en kan toegepast worden in de groentetuin, in een plantenborder, maar evengoed direct op het gazon of in een verhoogde plantenbak. Lees er hier meer over en ga zelf aan de slag!

Als je zoals ons het voorrecht hebt om van een grote tuin te genieten, lijkt het logisch om deze groene oase met anderen te delen. Uiteraard zijn al onze familie, vrienden en buren welkom, maar ik heb het eerder over een uniek samenleven met onze inheemse biodiversiteit. Een leuke gedeelde tuin is tegelijk een garantie voor verwondering, ontdekking en boeiend struinen doorheen de seizoenen.

Elke lente is het in onze tuin weer uitkijken naar hoe ons grasland evolueert. Het merendeel laten we lang worden en we maaien er graspaadjes in. We hopen elk jaar op meer bloemen en kleur. Op sommige stukken lukt dat prima, op andere wat minder. Wil je ook graag een bloemenweide? Lees hier verder ons parcours van de laatste 3 jaren.

Mijn partner Frank is gefascineerd door de principes van de permacultuur, waar men inzet op agrarische systemen die zichzelf in stand houden. Het ontwerp werkt volgens de principes van de natuur en creëert zo een veerkrachtig (mini-)ecosysteem.

Zonder enige twijfel is onze poel mijn favoriete plekje in de tuin. Ik heb een oude houten gietijzeren tuinbank nieuw leven ingeblazen en daar ga ik heen om te chillen, te mijmeren, te lezen, en vooral om te observeren wat er zich allemaal in, op en rond het water afspeelt. Dat overtreft nog steeds mijn verwachtingen.

Een haag of heg is de meest milieuvriendelijke omheining voor je ecologische tuin. Het kan eveneens een manier zijn om zones in je tuin te creëren. Het is daarenboven mooi, groen, niet duur en groeit vanzelf. Een haag of heg bestaat voornamelijk uit een mix van struiken en heesters die dicht op elkaar geplant worden.

Vandaag zoomen we graag in op de ‘CurieuzeNeuzen in de tuin’ campagne met de tuindolken. Een boeiend project waarbij metingen van temperatuur op verschillende dieptes en bodemvochtigheid in 2021 en 2022 uitgevoerd werden in 5000 tuinen in Vlaanderen. Deze burgermeetcampagne werd in het leven geroepen om oplossingen te zoeken voor de grillen van het klimaat en de impact daarvan op onze tuinen.

Dank om deel te nemen aan onze survey ‘Hoe ecologisch is mijn tuin?’. Bijna 200 deelnemers vulden de vragenlijst in. De scores waren zeer uiteenlopend, van een lage score van 4/20 tot een gemiddelde score van 13/20 en hoge of bijna maximale score van 17 à 18/20.

Het najaar is het ideale moment om de inrichting van je tuin te evalueren. Wat mis je nog? Wat kan er beter? Hoe kan je meer variatie aanbrengen in je tuin? Frank legt zich volop toe op het ecologisch moestuinieren, terwijl ik graag zoveel mogelijk habitatjes wil creëren voor de biodiversiteit. Een stapelmuurtje hadden we nog niet en daarmee kan je bepaalde fauna en flora plezier doen. Verse kruiden zijn uiteraard de echte smaakmakers in de keuken en daar heb je natuurlijk nooit te veel van. Zo kwamen we op het idee een aromatische spiraal aan te leggen. Nieuwsgierig? Lees zeker verder!

Heb je een tuin en wil je die inrichten voor meer biodiversiteit? Zo draagt jouw ecologische tuin bij aan een groen netwerk waar de natuur meer kansen krijgt en waar jij heerlijk van kan genieten.  Wil je weten hoe ver je tuin nu al staat? Doe dan onze mini test en ontvang de 10 ecotuintips!

De herfst is het ideale seizoen om aan de slag te gaan met het organisch materiaal dat de tuin ons in overvloed biedt. Dit biologisch afbreekbaar ‘afval’ is ideaal om je bodem te verbeteren of een andere nuttige bestemming te geven in de tuin. Er zijn eindeloos veel opties om er creatief mee aan de slag te gaan.

In deze tijden van klimaat- en biodiversiteitcrisis lijkt het soms moeilijk om door de bomen het bos nog te zien. Dit zijn fenomenen op wereldniveau en van zo’n grootteorde dat de strijd al op voorhand verloren lijkt en dat wij hier als enkeling geen vat op hebben. Toch kan je zelf meer impact hebben op je nabije omgeving dan je denkt. Het kan lonen om klein te beginnen, zelfs in je eigen achtertuin. En het is ook nog eens gezond en leuk! Benieuwd? Lees dan zeker verder.

Zoals elke bioloog ben ik gefascineerd door biodiversiteit en wil ik graag weten welke soort ik voor me heb. Omdat het rijk der fauna, flora en fungi zo oneindig groot is en mijn tijd en geduld beperkt blijft, is het onmogelijk om je te verdiepen in alle groepen. Gelukkig bestaat er de gratis foto-herkennings-app Obsidentify.

Het pronkstuk van vele tuinen is een strak gazon, met liefst 100% fris groen gras. Om zo’n biljartlaken in stand te houden moet men vaak besproeien, bemesten, bekalken, verticuteren, herbiciden spuiten en heel regelmatig maaien. In het merendeel van de tuinen is meer dan de helft van de oppervlakte gazon. Dat is veel open ruimte als je dit over heel het land samentelt.

Wil je zoveel mogelijk bestuivers herbergen in je tuin, dan moet je voor voldoende voedsel zorgen. Voor onze vlinders, hommels, bijen en zweefvliegen wil dat zeggen zolang mogelijk een divers menu van nectar en/of stuifmeel aan te bieden, idealiter van februari tot en met oktober. Het aanbod van bloeiende planten in je tuin doorheen het jaar wordt een bloeiboog genoemd.

Hoe meer inheemse plantensoorten in je tuin, des te meer diersoorten die zullen aantrekken. De reden is eenvoudig. Inheemse soorten zijn hier sinds de laatste ijstijd van nature aanwezig. Na 10 000 jaar co-evolutie en samenleven zijn onze dieren en planten volledig aan elkaar aangepast en onderling afhankelijk. Ze hebben elkaar nodig en zoeken elkaar op. Deze soorten zijn ook het best aangepast aan ons klimaat en meer bestand tegen ziektes.

Een plezant winterwerkje in je tuin is de aanleg van een takkenril of houtwal. Het is typisch voor een natuurlijke tuin, want zo’n dode haag is een compleet ecosysteem op zich. Het is een ideale rustplaats voor tal van insecten en spinnen die hier beschutting vinden. Deze trekken dan weer vogels aan op zoek naar voedsel. Zowel muizen als vogels maken hier graag hun nest en sommige vlinders zetten hun eitjes af op de dode takken. Amfibieën, ringslang en egel gebruiken de houtwal dan weer als overwinteringsplek. Na verloop van tijd zullen er paddenstoelen opgroeien, mosjes, varens en ook andere plantjes die kiemen uit zaadjes aagenvoerd door de dieren. De aanleg van zo’n dode heg leidt dus heel snel tot een tuinplek vol leven.

IMBY staat voor In My BackYard of simpelweg ‘in mijn achtertuin’. Dit initiatief is bedoeld als de positieve tegenhanger van NIMBY ‘Not in My BackYard’ waarbij mensen projecten van algemeen belang nodig en relevant vinden, zolang ze maar niet in hun eigen omgeving komen. We zitten momenteel midden in een biodiversiteitscrisis. De natuurreservaten die nog geen 3% van ons land innemen, kunnen onmogelijk deze crisis alleen opvangen. Tuinen daarentegen bestrijken 10% van de totale landoppervlakte in België. Als iedereen een aantal biodiversiteits-vriendelijke ingrepen zou doen in eigen tuin - hoe klein ook - draagt dit bij tot een groter groen netwerk waar de natuur meer kansen krijgt.